Dit ben ik, in een hete zomer, me nog niet bewust van mijn lijf. Ik had er nog nooit over nagedacht. Ik was er gewoon. Maar in de vierde klas lagere school veranderde dat.
De onderwijzer van de klas vond dat ik een veel te dikke buik had en dat kwam door mijn ademhaling. Dat zei hij tegen mijn ouders. En, zei hij, hij kon dat verhelpen. In de winter van 1953 kwam hij rond 5 uur diverse keren bij ons thuis. Aan beide zijden van de kolenkachel stond een gemakkelijke stoel, aan de ene kant die van mijn moeder, aan de andere kant die van mijn vader. De onderwijzer nam plaats op de stoel van mijn vader, mijn moeder zat op haar eigen plaats en ik stond daar tussenin, voor de kolenkachel in mijn ondergoed. De onderwijzer leerde me dat ademhalen met je buik niet goed was. Ik moest met inademen mijn buik inhouden. Hij legde zijn hand op mijn buik en leerde hoe dat moest. Als mijn moeder een kopje thee ging halen in de keuken, trok hij me naar zich toe en kuste me, fluisterend dat dat kusje eigenlijk voor zijn dochtertje was, dus niet aan je moeder vertellen. Ik vond het raar en voelde dat er iets vreemds aan de hand was, niet ten onrechte bleek later. Maar ik vertelde niets aan mijn moeder. Beloofd is beloofd.
Onlangs, nu bijna 70 jaar later, werd ik verwezen naar longfysiotherapie omdat ik last had van copd en vastzittende adem. Bij de intake vertelde ik wat aarzelend dat ik jaren meditatie en yogacursussen had gedaan en feldenkraisoefeningen. Dat helpt, zei Nihan, mijn fysiotherapeute. Na een paar oefeningen moest ik rustig gaan zitten en een paar keer diep ademhalen. Je hebt een hele goede ademhaling, zei ze. Je ademt met je hele lijf tot in je buik.
Ik kwam tevreden thuis en ademde tevreden in mijn buik. Opeens kwam die oude herinnering terug en de worsteling die ik mijn hele leven gehad heb met mijn buikademhaling. Daar zat meestal een barriere in. De adem mocht niet helemaal naar beneden. Mijn middenrif was ongeveer de veilige grens. Alles viel op zijn plek. Eindelijk had ik mijn eigen adem weer terug.
